‘ Basisscholen blijven eigen baas’

Per 1 januari krijgt Leerrijk!, een bestuur van achttien scholen in Loon op Zand enWaalwijk, een andere bestuursstructuur. Het zal de buitenwereld echter nauwelijks opvallen en dat is maar goed ook, vindt Jac Leijtens, algemeen directeur van Leerrijk!

„Want we gaan op dezelfde voet verder, met dezelfde intenties en ook onze opvatting over hoe je bestuurt, is niet veranderd. We blijven een platte organisatie, onze schooldirecteuren hebben een grote mate van vrijheid en het laatste wat we willen doen, is ons bemoeien met het werk van de leerkracht in de klas”, zegt Leijtens, daarin bijgevallen door zijn collega Dick Kievith. De bestuurlijke verandering bestaat eruit dat Leerrijk! het zogeheten raad-van-toezichtmodel invoert. Dat houdt in dat de directie (vanaf 1 januari als college van bestuur) volledig eindverantwoordelijk wordt voor de gang van zaken binnen de organisatie. Het oorspronkelijke bestuur (dat uit vrijwilligers bestaat) krijgt de rol van toezichthouder. „Dat is feitelijk al de situatie, niet alleen bij ons, maar bij meer schoolbesturen. Om duidelijk te maken hoe het nu geregeld is, zeggen we wel tegen buitenstaanders: ‘ Ken jij een bedrijf met een omzet van 14 miljoen, 3700 klanten en 400 medewerkers dat geleid wordt door zeven vrijwilligers?’ Dat kan vandaag de dag niet meer”, aldus Leijtens. De verandering is mede ingegeven door de nieuwe wet Goed Onderwijs, Goed Bestuur, die onderscheid eist tussen bestuur en toezicht. Een bestuurlijke verandering als bij Leerrijk! wordt met argusogen gevolgd. „Er doen immers ook verhalen de ronde over voor het primair onderwijs buitensporige salarissen en auto’s van de zaak. Die zaken kunnen voor het aanzien van het hele onderwijs schadelijk zijn. De salarissen van leerkrachten, directeuren en bestuurders moeten ons inziens in balans blijven”, stelt Kievith met nadruk. Daarom is ook gekozen de salarissen van de bestuurders in te passen in de cao voor het primair onderwijs. Een bewuste keuze, aldus beide directeuren, die ook past binnen het Rijnlands denken dat hen inspireert. Een organisatiefilosofie waarin de inbreng van de professionals groot is, besluiten zich van beneden naar boven ontwikkelen en het streven naar zo veel mogelijk draagvlak vooropstaat.
„ De missie en de kaders stellen we gezamenlijk vast, ook ouders en zelfs leerlingen worden daarbij betrokken. Binnen die kaders hebben de scholen de ruimte daar een eigen invulling aan te geven. Die kunnen beoordelen wat, gelet op de omgeving waarin de school functioneert, het beste onderwijs is voor ‘hun’ kinderen en in welk tempo de afgesproken doelen gerealiseerd kunnen worden.”
Dat houdt in dat scholen hun eigen lesmethodes kunnen kiezen, ook al zou uniformiteit een financieel voordeel opleveren. Uiteindelijk draait het maar om één ding, leggen de directeuren van Leerrijk! uit: dat de scholen kinderen het onderwijs geven dat hen in staat stelt later hun plek te vinden in de samenleving en daar een bijdrage aan te kunnen leveren. Daarvoor is het niet alleen nodig dat ze taal en rekenen onder de knie.