(Colum) Werkkrediet Bruisend Dorpshart 2010

Goor Cees van de Ven, voorgelezen in de raadsvergadering van gisteravond

Het is niet gebruikelijk voorzitter, maar vergun mij om samen met de andere raadsleden een kijkje in de toekomst nemen. Laten wij beginnen met een citaat uit het Brabants Dagblad van vrijdag 18 december 2016. Het lijkt ver weg, maar toch. Michel Koster en Jan in ’t Groen schrijven:
Bruisend Dorpshart had er nooit mogen komen
Het gemeentebestuur van het voormalige Loon op Zand had nooit het groene licht mogen geven aan de bouw van het zogenaamde Bruisend Dorpshart in Kaatsheuvel. Dat concludeert de enquêtecommissie die is ingesteld door de gemeenteraad van Groot Waalwijk.

Het college had het besluit niet aan de raad mogen voorleggen en de raad had het besluit niet mogen nemen, is het oordeel van de commissie. Volgens de commissie mag een megaproject als het Bruisend Dorpshart alleen beginnen onder geschikte omstandigheden. Daar was volgens haar in 2009 geen sprake van. Zo was de onderhandelingspositie tegenover de aannemers Heijmans Vastgoed, WSG en Proper-Stok te zwak. Ook waren de reserveringen voor het risico te klein en heeft het schuiven met de vastgestelde reserveringen van 3 miljoen verkeerd uitgepakt. Ook sloot de toenmalige gemeente Loon op Zand een desastreuze deal met WSG over grondverkoop in kerkdorp Loon op Zand. En was de winst op grondverkoop in het plangebied Sweenstraat te rooskleurig ingeschat. Aangezien de kosten nu worden geraamd op 64 miljoen euro, zit de gemeente Groot Waalwijk op dit moment met een gigantische rekening.
Een van de belangrijkste zaken die de commissie onderzocht is, of het college van burgemeester en wethouders de gemeenteraad toen goed heeft geïnformeerd. Zij concludeert dat de informatievoorziening voorafgaand aan het besluit tot bouw van het Bruisend Dorpshart weliswaar ‘uitvoerig’ was, maar dat er toch nog van alles ontbrak. Zo was het voorstel dat het college aan de raad deed onvolledig. Daarin stond bijvoorbeeld niks over de hoge stelposten. Deze geschatte kosten pakten in de praktijk veel hoger uit. Nadat de bouw was begonnen, gaf het college de raad te vaak onrealistische informatie over budgetoverschrijdingen en de geplande einddatum. Dat kwam omdat het nieuw ingevoerde ‘projectadministratiesysteem Bruisend Dorpshart 2010’ niet werkte zoals vooraf werd verwacht. De fractie van de VVD in de raad van de gemeente Groot Waalwijk noemt het rapport ‘ontzettend heftig’. De partij wil er vooral lering uit trekken om te voorkomen dat het bij soortgelijke grote projecten opnieuw mis gaat.”

Fact of Life
Als commentaar op dit commissierapport stelt Han de zwart hoogleraar organisatie en management aan de TU in Delft. Dit is een uit de hand gelopen ‘fact of life’.
Grote bouwprojecten zijn meestal zo ingewikkeld, dat je bij het maken van een begroting eigenlijk 50 procent niet te voorziene kosten moet opnemen. “En dat accepteert de politiek natuurlijk nooit”, schetst de Zwart de kern van het probleem.
Vandaar dat politici toch de neiging hebben in het begin net te doen alsof ze alles onder controle hebben en het dit keer niet fout zal gaan. “Maar als je er van een afstandje naar kijkt, is het eigenlijk heel voorspelbaar”. Langlopende peperdure projecten kennen per definitie nu eenmaal heel veel onzekerheden. Je weet bijvoorbeeld niet van-te-voren hoe belanghebbenden gaan reageren. Gaat de eigen organisatie wel of niet akkoord met het plan en van wie is verder nog tegenstand te verwachten? Deels is het ook een technisch probleem. Bouw je een kelder met bestaande technieken of met nieuwe technieken waarvan je niet weet hoe ze gaan uitpakken. Daarnaast kunt je als politiek ook niet te grote marges hanteren, want dan weet je zeker dat aannemers hun prijzen opdrijven. “Het is de optelsom van dit soort mechanismen die zulke megaprojecten erg lastig maken.” Tot zover de krantenberichten van vrijdag 18 december 2016.

Voorzitter,
Zeggen we tot over zes jaar, we zullen wel zien wat de toekomst ons zal brengen? Of durven het aan om net als de Ondernemingsraad Raad nu te zeggen “Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald”? Is dat niet de ultieme vraag voorzitter, die wij als gemeenteraad vandaag moeten beantwoorden? Dit in plaats van het voorstel van het college om zaken nu door te schuiven naar volgend jaar.