Vreemd in het land van mijn geboorte

Loon op Zand -
OEROEG Peter Flohr uit Loon op Zand voelt zich geïnspireerd door novelle van Hella Haasse
Peter Flohr, fractievoorzitter van de PvdA in de gemeenteraad van Loon op Zand, heeft zijn roots in Indonesië liggen. In ‘ Oe­roeg’, de zestig jaar oude novel­le van Hella Haasse, herkent hij het gevoel over het land waar zijn wieg stond.
De eerste actie om het le­zen in Nederland te be­vorderen leverde in 1948 het eerste Boeken­weekgeschenk op: ‘Oeroeg’, ge­schreven door Hella Haasse.Het is een aangrijpende novelle over vriendschap en vervreem­ding tussen een Nederlandse en een Soendanese jongen.Haasse is een jonge Nederlandse schrijfster die in Indië is geboren en daar haar jeugd heeft doorge­bracht. Het is 1948. De tweede poli­tionele actie van Nederland tegen de Indonesische onafhankelijk­heid kan ieder moment een aan­vang nemen.Ruim zestig jaar later voelt Peter Flohr, een Indische Nederlander, zich nog altijd geïnspireerd door het boek. In zijn huis in Loon op Zand verwijzen portretten aan de wand naar zijn jeugd in Indonesië. Daarop zien we zijn moeder die evenals Hella Haasse (1918) nog im­mer over die roerige tijden kan ver­halen.Onlangs opende Flohr in de biblio­theek in Loon op Zand de actie ‘Nederland Leest’ met het relaas van zijn bewogen jeugdherinnerin­gen, naar aanleiding van de her­nieuwde verschijning van ‘Oe­roeg’, het boekje dat vele Neder­landse scholieren voor hun boe­kenlijst lazen. „ De geschiedenis herhaalt zich voortdurend, ook nu”, stelt hij.„ De thematiek in ‘Oeroeg’ is actu­eel. Wij lezen welke problemen er ontstaan als mensen zich verschan­sen in hun eigen cultuur. ‘Ben ik voorgoed een vreemde in het land van mijn geboorte, op de grond vanwaar ik niet verplant wil zijn.De tijd zal het leren.’ Met die zin eindigt het boekje.” In 1954 kwam zijn moeder met haar zes kinderen op het schip de Oranje vanuit Sumatra in Amster­dam aan. Vader, werkzaam bij de Bataafse Petroleum Maatschappij ( nu Shell), voegde zich kort daar­na bij zijn gezin in Nederland.Voor het eerst keerde Peter Flohr vorig jaar, samen met zijn dochter en schoonzoon, terug naar zijn ge­boorteland. „Daar voelde ik hoe­zeer ik met Indonesië verbonden ben en tegelijkertijd besefte ik hoe­zeer ik ervan vervreemd was ge­raakt. Ons huis, dat toebehoorde aan de Bataafse Petroleum Maat­schappij, staat er nog steeds en wordt bewoond door Shell-perso­neel.”
In een kelder van de soos waar zijn vader na gedane arbeid voor de Nederlanders musiceerde, trof Flohr zijn vleugel aan; op zijn kop, onder een dikke laag stof. „Niet dat de Indonesiërs van nu ons in­dustrieel erfgoed in ere willen hou­den.
Integendeel, zij hebben er geen boodschap aan. Het ont­breekt hen aan geld om het te slo­pen of op te ruimen.”
Flohr, PvdA-fractievoorzitter in de Loonse gemeenteraad, ontdekte onder meer dat zijn opa destijds actief was in de gemeenteraad in Semarang.
Een belangrijk motief in ‘Oeroeg’ is de mysterieuze bedreiging die van de natuur uitgaat, in het bij­zonder van het spiegelende zwarte water. In zijn drukbezochte lezing in de Loonse bibliotheek verwees hij daarnaar: „ Een ogenschijnlijk goed verzorgd zwembad bleek vol­gens de gids gesloten toen wij het in 2008 naderden. Het water was er donkergroen. Hij aarzelde om het hek te openen. Er hadden zich immers raadselachtige verdrin­kingsgevallen voorgedaan. Een bo­ze geest waarde er rond.”

Bron: Brabants Dagblad, auteur Albert Megens